BMI và cách tính chỉ số BMI đang là một vấn đề nóng hổi đối với giới trẻ ngày nay. Họ xem đây là phương thức đơn giản nhất để có thể hiểu hơn về tình trạng cơ thể của mình. Việc kiểm tra chỉ số đo của từng vòng eo, chiều cao và cân nặng sẽ giúp họ được phân loại vào một trạng thái hình thể tiêu chuẩn theo khoa học.
Tính chỉ số BMI được hiểu như thế nào?
BMI là viết tắt của cụm từ mang nghĩa tiếng Anh “Body Mass Index”, được hiểu như chỉ số khối của cơ thể. Nó được thể hiện dưới dạng một công thức, mọi người sẽ từ đó thực hiện việc tính toán để biết phép đo trọng lượng mà cơ thể mình đang đạt được.
Cách tính chỉ số BMI được phát hiện từ rất sớm vào năm 1832, tuy nhiên lúc này người ta vẫn chưa áp dụng nhiều vào đời sống. Người phát minh ra công thức thần kỳ này chính là nhà khoa học người Bỉ có tên Adolphe Quetelet. Ông cũng được biết đến với vai trò là một nhà thiên văn học, nhà toán học và nhà xã hội học.
Tính chỉ số BMI khá đơn giản, bạn chỉ cần có một con số chính xác về chiều cao và cân nặng của mình. Lúc này, chiều cao sẽ được đo với đơn vị là mét, trọng lượng cơ thể chia theo kilogram. Nếu đối với hình thể của một người ở tuổi trưởng thành thì áp dụng công thức chia chỉ số trọng lượng cho hai lần chiều cao.
Cách tính này sẽ đúng hơn nếu được ứng dụng cho một người ở độ tuổi đã và đang trưởng thành. Trừ những trường hợp như mẹ đang mang thai, vận động viên thể hình, người già thì chỉ số sẽ không thể hiện được chính xác.
Theo khoa học, tính chỉ số BMI chỉ là một phương thức thủ công để mọi người có thể ứng dụng tại nhà. Từ đó hiểu hơn về ngoại hình của mình và ngăn chặn kịp thời những căn bệnh như béo phì, đái tháo đường, bệnh về tim mạch.
Lợi ích không ngờ của việc tính chỉ số BMI
Tính BMI sẽ cho bạn biết rằng thể trạng của mình đang ở mức độ nào, có bị thừa hoặc thiếu cân hay không. Chỉ số BMI cao sẽ báo hiệu rằng cơ thể bạn đang có một lượng mỡ thừa, nếu không bắt đầu thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt thì tình trạng sẽ thêm nghiêm trọng, dẫn đến béo phì.
Việc hiểu biết các thông tin liên quan đến chỉ số BMI sẽ giúp bạn có một cuộc sống khoa học hơn. Các y bác sĩ thường hướng dẫn và khuyên bệnh nhân mình nên tìm hiểu thêm về cách tính chỉ số BMI và áp dụng nó với thể trạng của bản thân. Việc làm này sẽ phát hiện và ngăn chặn kịp thời các chứng bệnh gây hại cho sức khỏe.
Công thức tính chỉ số BMI đúng nhất
Tính chỉ số BMI chỉ cần dựa vào hai yếu tố chính là chiều cao và cân nặng của mỗi người tại thời điểm gần nhất. Nó chỉ có duy nhất một cách tính và được áp dụng trong suốt hàng chục năm trời ở cơ thể người.
Công thức tính như sau: BMI = trọng lượng (kg)/ (chiều cao x chiều cao). Để lấy được các số đo chuẩn xác, bạn nên thực hiện chúng vào buổi sáng khi vừa thức dậy. Vì lúc này, cơ thể chưa nạp bất kỳ loại năng lượng gì, các con số hiển thị sẽ phản ánh đúng nhất thể hình bạn đang sở hữu.
Ngoài ra, các chuyên gia về sức khỏe cũng gợi ý cho bạn một số các công thức để tính mức độ cân bằng từ tỷ lệ cơ thể. Ví dụ như cách tính nhẩm dựa trên chiều cao để suy ra cân nặng lý tưởng mà bạn nên có.
- Cân nặng tiêu chuẩn: [(số lẻ của chiều cao) x 9]/10.
- Mức cân tối đa: số lẻ của chiều cao, đơn vị cm.
- Mức cân tối thiểu: [(số lẻ của chiều cao) x 8]/10.
Cách tính chỉ số BMI sẽ phản ánh phần nào việc cơ thể của bạn có đang bị thừa cân hoặc thiếu cân đáng kể hay không. Mặc dù kết quả chỉ mang tính tương đối, thế nhưng bạn vẫn nên giữ cơ thể trong tình trạng cân bằng. Vì bạn sẽ không thể lường trước tác hại mà nó gây đến cho sức khỏe là tệ đến mức nào.
Phân loại chỉ số BMI bình thường và không bình thường
Khoa học đã đưa ra bảng phân loại và sắp xếp mức độ gầy, béo của mỗi người dựa theo việc tính chỉ số BMI. Đối với Việt Nam, chỉ số khối cơ thể trung bình của mỗi người sẽ dao động 15.5 – 23, được tính bởi thang phân loại IDI & WPRO dành cho người châu Á.
Tính chỉ số BMI của người ở mức bình thường
Mỗi tổ chức y tế sẽ cho ra một nhận xét và bảng phân loại khác nhau. Tương tự như vậy đối với BMI mức bình thường, tổ chức WHO chỉ định từ 18.5 đến 24.9, với tổ chức IDI & WPRO là 18.5 đến 23. Tuy nhiên bạn cũng không nên quá lo lắng, vì mỗi công thức được tính ở người sẽ xảy ra một khoảng sai số nhất định.
Nếu sau khi tính chỉ số BMI cho ra kết quả thuộc phân khúc đã nêu trên, thì chứng tỏ thể trạng của bạn đang ở mức bình thường. Nhưng tuyệt đối không được chủ quan, các con số có thể tăng giảm bất cứ lúc nào nếu như bạn có một chế độ sinh hoạt, ăn uống không lành mạnh.
Tính chỉ số BMI của người bị đái tháo đường
Nhiều nghiên cứu cho thấy, chỉ số khối cơ thể cao cũng là một minh chứng rõ ràng cho việc bạn đang có nguy cơ mắc phải căn bệnh đái tháo đường. Nếu phát hiện kịp thời thì mức độ nghiêm trọng còn giảm đi đôi chút, đôi khi sẽ dừng lại ở việc thừa cân hoặc béo phì type 1.
- Chỉ số BMI 25 – 29.9 thể hiện bạn đang bị thừa cân, nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2.
- Chỉ số BMI 30 – 34.9 đem đến nguy cơ mắc bệnh cao gấp 2.5 lần người bình thường (béo phì type 1).
- Chỉ số BMI 35 – 39.9 nguy cơ bệnh tiểu đường tăng lên gấp 3.6 lần (béo phì type 2).
- Chỉ số BMI 40+ gia tăng nguy cơ mắc bệnh đến 5 lần so với người bình thường (béo phì type 3).
Để tình trạng cơ thể không rơi vào nguy hiểm, khi tính chỉ số BMI rơi vào một trong những trường hợp kể trên bạn nên tìm ngay đến bác sĩ. Tại đây, họ sẽ có những công cụ, máy móc để lấy chuẩn xác số đo, sau đó thực hiện tính toán một cách kỹ càng hơn.
Tuyệt đối không được tự ý giấu bệnh, việc này sẽ gây tác hại nặng nề đến cho tình trạng béo phì của bạn. Hơn nữa, khi kéo dài lâu ngày sẽ dẫn đến nhiều căn bệnh khác nhau như về tim mạch, dạ dày, đường hô hấp khó chữa trị.
Chỉ số BMI của người trong tình trạng thiếu cân
Hầu như tất cả những tổ chức y tế đều xếp những người có chỉ số BMI thấp hơn 18.5 là đang trong tình trạng thiếu cân. Trong đó, người dân Việt Nam cũng thuộc một trong những nhóm quốc gia có tỷ lệ thiếu cân trầm trọng nhất so với châu Á. Khi chỉ số trung bình được tính vào năm 2021 chỉ đạt từ 15.5 trở lên, tối đa là 23.
Cách kiểm soát chỉ số BMI
Đối tượng nên thực hiện kiểm soát chỉ số BMI ngay bây giờ không chỉ là những người đang có nguy cơ béo phì hoặc thiếu cân, mà còn là người đang ở tình trạng bình thường. Bạn phải biết được rằng mức độ giới hạn của cơ thể là ở đâu, từ đó duy trì một chế độ ăn uống và sinh hoạt thích hợp.
Cải thiện BMI với đối tượng thiếu cân
Những người gầy thường có tâm lý ăn thật nhiều để cải thiện tình trạng cân nặng. Thế nhưng họ không hề biết, hành động ăn uống một cách vô tội vạ như vậy sẽ càng khiến tình trạng cơ thể thêm nghiêm trọng hơn. Theo thời gian, hệ tiêu hóa sẽ không chuyển hóa kịp lượng thức ăn đã nạp, gây nên các bệnh lý như đau dạ dày, khó tiêu.
Điều mà bạn cần làm lúc này chỉ đơn giản là lựa chọn các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe và đưa vào thực đơn ăn uống hằng ngày. Đảm bảo chất dinh dưỡng nạp vào bên trong cơ thể như chất đạm, tinh bột, chất béo tốt, chất xơ, vitamin và khoáng chất là cân bằng nhau.
Giữ chế độ ăn ba bữa một ngày, mỗi bữa ăn chỉ nên ăn vừa đủ, không nên ép bản thân ăn thật no vì sẽ gây ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa. Kết hợp quá trình này với các buổi tập thể thao để tăng hiệu quả đối với cơ thể. Các dạng năng lượng lúc này sẽ chuyển hóa thành dạng cơ thay vì mỡ, giúp thân hình được săn chắc hơn.
Tiếp tục chế độ sinh hoạt và ăn uống khoa học này trong vòng 1 tháng, chắc chắn bạn sẽ thấy kết quả thay đổi đáng kể. Việc nạp đầy đủ các dưỡng chất sẽ giúp tăng sức đề kháng bên trong cơ thể, chống chọi với một số loại bệnh lý thông thường.
Thay đổi BMI dành cho người thừa cân, béo phì
Tương tự với trường hợp của người thiếu cân, những người có chỉ số BMI ở mức độ béo phì cũng nên thay đổi cách sinh hoạt của mình ngay từ bây giờ. Bắt đầu từ những việc đơn giản nhất như thực đơn ăn uống thường ngày. Theo nhiều chuyên gia dinh dưỡng, người thừa cân nên cắt bỏ tối đa lượng tinh bột nạp vào cơ thể.
Kiểm soát khẩu phần ăn ở mức cho phép, tùy vào tình trạng béo phì mà có thể gia tăng thời gian theo đuổi thực đơn “eat clean”. Lúc này, bạn cũng nên kết hợp với chế độ tập luyện thể thao để hỗ trợ cho quá trình đốt mỡ được hiệu quả hơn.
Tính chỉ số BMI cho người giảm cân
Đặc biệt với đối tượng đang giảm cân, cần phải thường xuyên đo tỷ lệ cơ thể và thực hiện tính chỉ số khối. Tuy BMI không thể hiện được chính xác lượng mỡ thừa nhưng việc tính và kiểm tra thường xuyên sẽ giúp bạn hiểu được tình trạng trọng lượng của mình.
Kết luận
Tính chỉ số BMI là một phương pháp đo lường hình thể mang tính khoa học. Tuy nhiên, chúng ta không nên quá lạm dụng nó để đánh giá tình trạng chung mà cơ thể đang mắc phải. Hy vọng qua bài viết trên, bạn đọc đã hiểu được khái niệm và công thức tính chỉ số BMI đơn giản.
